4. Veiligheid en vertrouwen in het peer support contact

Inleiding

Mensen zoeken vaak contact met lotgenoten wanneer ze zich kwetsbaar voelen. Mogelijk proberen ze al lange tijd hulp te zoeken, zonder veel steun te krijgen. Wil een lotgenoot zich gesteund voelen, dan komt het erop aan dat zij of hij zich veilig voelt en wat dat betreft zijn er veel dingen om bij stil te staan. We moeten denken aan de omgeving, maar het belangrijkste is hoe wij als ondersteuners communiceren en reageren.

Hier volgen enkele factoren om rekening mee te houden:

4.1 Veilige ruimte

Zoals we al eerder uitgelegd hebben, zijn alle peers uniek, zeker als het gaat om hun behoeften en voorkeuren/wensen. Ondanks dat kun je de onderstaande punten kun je meenemen in je overwegingen.

Hoe creëer je een veilige ruimte?

  1. Kies een plek waar je niet gestoord of afgeleid kan worden. Over het algemeen is dat een rustige plek waar je comfortabel kunt zitten. 
  2. Als er geen rustige plek is overleg dan met je peer om bijvoorbeeld in een café te gaan zitten.
  3. Overweeg om online af te spreken als het voor je peer lastig is om live af te spreken. 
  4. Verzeker jezelf ervan dat je tijd hebt voor je gesprek en niet hoeft te haasten.
  5. Probeer fel licht te voorkomen en zoveel mogelijk daglicht te krijgen tijdens je gesprek.
  6. Neem geen tissues mee, alle emoties mogen er zijn.
  7. Zet je telefoon op stil.
  8. Voor het geval dat je peer onrustig is of liever niet praat overweeg dan om te wandelen of creatief bezig te zijn. 
  9. Zorg dat er wat te drinken is.
  10. Als je omgeving extra prettig wil maken zorg dan voor wat rustige muziek of natuurgeluiden op de achtergrond (uiteraard in overleg met je peer).

4.2 Vertrouwen

Vertrouwen is in het algemeen heel belangrijk tussen mensen om een relatie op te bouwen. Bij lotgenoten ondersteuning is het essentieel dat er vertrouwen bestaat tussen de lotgenoot en de ondersteuner.

Een deel van dit opbouwen van vertrouwen kan komen doordat de ondersteuner iets van de eigen ervaring deelt. Wat heeft een persoon nodig om vertrouwen te krijgen in de ondersteuner? De tijd om een vertrouwensband op te bouwen wisselt, sommigen hebben meer tijd tijd nodig dan anderen. Deel van hun levenservaring kan zijn een gebrek aan vertrouwen, dus om dit succesvol te laten verlopen moeten we onszelf de tijd geven om vertrouwen te ontwikkelen.  Een belangrijke taak van ondersteuners is te laten zien dat ze betrouwbaar zijn in het omgaan met het verhaal van de lotgenoot, de ervaring, trauma’s, gevoelens en emoties. Of ook meer specifiek, we moeten betrouwbaar zijn in het vasthouden aan vertrouwelijkheid, aanwezig zijn, begripvol, delen wanneer dit gunstig lijkt, respectvol en met aanvaarding van wat de lotgenoot deelt.  Maak je geen zorgen als er in het begin van het contact niet veel vertrouwen is, het vergt tijd dit op te bouwen. Het is voor geen van beiden nodig je daartoe onder druk te voelen staan. Neem gewoon de tijd om dat vertrouwen op te bouwen en ga uit van wat je op het moment samen kunt.

Hier volgen een aantal punten die vertrouwen kunnen bevorderen:

  • Vertrouwelijkheid: deel geen informatie die je is toevertrouwd met anderen*. Zorg dat je in een plaats afspreekt waar de privacy gewaarborgd is.
  • Verbinding: de gedeelde ervaringen zorgen ervoor dat je een diepe verbinding met elkaar kan ervaren. Dit is niet vanzelfsprekend. Koester het contact.
  • Acceptatie: Laat the peer weten dat zijn of haar mening er sowieso toe doe. Laat je eigen mening achterwege.
  • Steun: laat je peer bepalen waar het gesprek naartoe gaat en stel alleen verhelderende vragen Check regelmatig bij je peer of het nog goed gaat.
  • Niet-oordelende houding: probeer oordeelloos op je peer te reageren. Stel in plaats daarvan reflecterende vrouwen
  • Lichaamstaal: zorg voor een open houding, je laat hiermee respect voor en interesse zien in wat je peer vertelt. Dat betekent onder andere dat je je telefoon weglegd en niet steeds de tijd checkt. 
  • Gelijkwaardigheid: wanneer je al wat verder bent in je herstel dan je peer, houdt dan in herinnering dat jullie allebei mensen zijn die moeilijk dingen hebben ervaren en dat je probeert om elkaar te ondersteunen. Laat je peer weten dat je geen specialist of arts bent en dat je hen niet kan genezen maar dat je er enkel bent om te steunen. 
  • Kwetsbaarheid: as peers vertrouw je elkaar gevoelige informatie toe, angsten en zorgen. Deel ook wat van jezelf als dat gepast lijkt en van meerwaarde kan zijn.

* Er zijn twee uitzonderingen op de vertrouwelijkheid: 1. Je mag je ervaringen wel delen met je supervisor. Die kan je helpen om beter met bepaalde situaties om te gaan. 2. Als je je zorgen maakt om iemand, bijvoorbeeld vanwege suïciderisico. Dan is het belangrijk om hulp te zoeken, bij voorkeur in overleg met de peer.

 

Veiligheid en vertrouwen kunnen moeilijk zijn in het begin van jullie peer support contact. Het zal afhangen van eerdere ervaringen en jullie klik. Heb daarom geduld en neem de tijd. 

Vragen

  • Waar voel jij je het veiligst?
  • Wie zijn de mensen die je het meeste vertrouwen en waarom?
  • Waarom heb je weinig vertrouwen in bepaalde mensen?

nl_NLDutch