Inleiding
In dit hoofdstuk zullen we het belang bespreken van goede zorg voor de meest belangrijke persoon in je leven: jij zelf! Nadat we enig inzicht hebben geboden in wat zelfhulp kan betekenen en waarom het zo essentieel is je te richten op je eigen welzijn, geven we je wat tips over het beoordelen van je behoeften en het vinden van manieren om die aan anderen te laten weten.
Als peer supporter is het heel makkelijk om verstrikt te raken in de zorgen en problemen van degenen die je helpt – en die mensen zijn waarschijnlijk niet de enigen in je leven met wie je tijd doorbrengt – je hebt ook familie, vrienden, kennissen en collega’s naar wie je wilt luisteren, die je advies wilt geven en soms emotionele steun. Steun bieden aan anderen is een soort oneindig proces, waarin je makkelijk kunt verdwalen. Maar teveel geven kan je eigen gezondheid ernstig in gevaar brengen. Een van de heerlijkste kanten van mensen is onze behoefte een held te zijn, te helpen en er te zijn voor de mensen die de weg kwijt zijn.
Terzelfder tijd is het belangrijk dat je niet vergeet dat jij zelf ook mens bent en net als de mensen die jij tijd en steun biedt, verdien ook jij en ben jij het inherent waard rust te vinden en hulp en liefde.
Het kan moeilijk zijn dat moment voor jezelf te vinden, wanneer er iemand is die je moet bijstaan, maar teveel van jezelf geven kan leiden tot een burn-out en grote vermoeidheid door je betrokkenheid, waardoor een situatie ontstaat waarin je een langere pauze moet inlassen in je werk als peer supporter, waardoor de peer achterblijft zonder iemand die ze vertrouwt. Jezelf beperkingen opleggen en je eigen welzijn in de gaten houden, maakt het je mogelijk voor de langere termijn beschikbaar te zijn, zonder emotionele schade te berokkenen aan jezelf en anderen. Wanneer het aankomt op lotgenoten ondersteuner, is langzaam en standvastig het devies!
8.1 Het in kaart brengen van wat je nodig hebt om goed voor jezelf te zorgen
Wat zelfhulp inhoud kan voor mensen heel verschillend zijn, omdat we allemaal onze eigen hobby’s, voorkeuren en eerdere ervaringen hebben. Enkele goede vragen om de activiteiten te vinden die je emotionele welbevinden schragen zijn: wat zijn de dingen waardoor je werkelijk wordt afgeleid van je zorgen? Waar en wanneer voel je je het meest ontspannen?
Een van de meest belangrijke aspecten van zelfhulp is het precaire evenwicht houden tussen geven en ontvangen, zowel wat betreft energie als tijd. Hoe meer je anderen ondersteunt en naar hen luistert, hoe meer rust en kwaliteitstijd je voor jezelf nodig hebt.
Naast bezigheden die je weer opladen, heb je zeker ook anderen die je stress bezorgen en uitputten. In de volgende oefening vragen we je enkele daarvan op te schrijven. Bijvoorbeeld: werken en mails beantwoorden vergt vaak energie, terwijl een dutje doen of kwaliteitstijd met vrienden doorbrengen je energie zou kunnen opleveren. Als je daarna weer alleen bent, raden we je aan een tabel op te zetten of lijsten zo lang als je maar wilt!
Het voordeel van zo’n eenvoudige oefening is dat als je weet wat voor soort dingen je vermoeien, het makkelijker wordt je dagen zo in te richten dat je veel rust krijgt en een positief gevoel.
Een heel bruikbare methode van zelfbeoordeling is het stoplicht systeem, dat jou (en je vrienden, familie, specialisten die je behandelen, als je het hen vertelt) helpt te evalueren of je goed bezig bent, het rustiger aan moet doen of hulp dient in te roepen:
- • Groen licht betekent dat je er emotioneel en fysiek goed aan toe bent. Er kunnen kleinere, alledaagse probleempjes spelen, maar de persoon voelt zich over het algemeen positief en heeft genoeg energie voor zowel de verplichte als de ontspannende bezigheden.
- Geel licht betekent dat de persoon functioneert, maar ook overweg moet met wat serieuzere zaken. Die persoon zou wat meer rust moeten inbouwen. Of hij of zij ervaart wat angst of een slechter humeur, of heeft minder energie.
- Rood licht betekent dat de persoon niet meer in zijn veilige zone zit. In deze toestand kan de persoon zich onwel voelen en niet langer in staat om te gaan met onverwachte gebeurtenissen of moeilijkheden. In de rood licht zone verkeren kan leiden tot een crisis als er niet op tijd hulp komt.
Alljärgnevalt toome näite, kuidas valgusfoorisüsteemi kasutada saab.
Tabeli täitmiseks peaks appi kutsuma teise inimese: kui tulbad “Mida mina märkan”, “Mida mina saan teha” ja “Mida teised saavad teha” täidad sina ise, siis tulbas “Mida teised märkavad” saavad vastata näiteks su sõbrad, pereliikmed või tervisespetsialistid, kellega regulaarselt kohtud. Kui tabel on täidetud, võid selle välja printida ja teistega jagada.
Hier is de tabel die je zelf kan invullen:
8.2 Het voor jezelf(zorg) opkomen
Zelfhulp is niet iets waarvoor iemand zich moet schamen, maar soms kan het heel lastig zijn erover te praten met anderen, wanneer je tijd voor jezelf moet inlassen of je werk op de een of andere manier moet aanpassen.
Er zijn verschillende situaties waarin je dit misschien wilt bespreken:
- Als het om organisaties, groepen of gemeenschappen gaat, zou het verreweg het makkelijkst zijn de speciale vereisten te bespreken om deel te kunnen nemen, of het nu gaat om een langere lunchpauze of een afspraak alleen via geschreven tekst met elkaar te communiceren. Als je deel hebt uitgemaakt van een van dergelijke collectieven, zou het een goed idee kunnen zijn een gesprek aan te gaan waarin jij en anderen de kans krijgen te bespreken wat eraan kan worden gedaan om je allemaal meer op je gemak te voelen. Als niemand ooit praat over de dingen waarvan hij last heeft, verandert er ook niets.
- Als het zo uit komt dat je meer tijd vrij moet nemen, het aantal werkuren moet verminderen of thuis wilt werken, kan je dit het beste onverbloemd en duidelijk aangeven. Het is ook beter je collega’s op tijd te laten weten dat je overweldigd bent of onder grote druk staat, zodat zij je kunnen helpen een burn-out te voorkomen of uit te stellen. Probeer de mensen om je heen te vertrouwen dat zij een en ander kunnen regelen, wanneer jij je moet richten op jezelf.
- Het kan moeilijk zijn met vrienden en geliefden dit soort kwetsbaarheden te delen, omdat we natuurlijk geen paniek willen zaaien of ons belast willen voelen, maar als ze om je geven, zullen ze zeker er voor je willen zijn. Het kan zelfs zo zijn dat je een geven-en-nemen afspraak maakt, waarbij jij ze bijvoorbeeld helpt een examen voor te bereiden en zij jou helpen je huis op te ruimen. Openlijk over jezelf praten, leidt vaak tot verbinding en beter begrip van elkaar. Als de mensen hulp aanbieden, zeg dan niet ‘sorry’, maar probeer hen te bedanken.
- Iemand vragen op te houden met bepaald gedrag, of jou ruimte te geven, kan het moeilijkst zijn bij de mensen die je heel na staan. Familieleden, vooral ouders, kunnen uitzonderlijk moeilijk zijn om dit soort gesprekken mee aan te gaan. Als praten te moeilijk lijkt, kan het een goed idee zijn hen te schrijven, of te vragen of zij goed willen luisteren zonder je in de rede te vallen. Het kan moeilijk voor hen zijn hun gedrag te veranderen, maar het is zeker mogelijk.
De uitspraak ‘geen mens is een eiland’ heeft ook betrekking op jou en soms kan jij degene zijn die behoefte heeft aan steun van je lotgenoten. Het is maar al te gemakkelijk je daar schuldig over te voelen of overdreven verontschuldigend te zijn voor de dingen waarbij je hulp nodig hebt. Voordat je naar andere mensen luistert en die helpt, zou je een geliefde en gewaardeerde vriend voor jezelf moten zijn, en jezelf als zodanig behandelen!
Dutch 
English 
Icelandic 
Estonian