1. Hvað er jafningjastuðningur?

Bæði í formlegum og óformlegum aðstæðum er almennt ætlast til að jafningjastuðningsveitendur séu með góða færni í samskiptum, hafi getu til að hlusta á virkan hátt og sýna samkennd í tengslum við jafningja. Að vera jafningjastuðningsveitandi mun einnig hjálpa til við að auka þessa færni og marga aðra styrkleika, þar sem viðkomandi lendir í ýmsum aðstæðum og vandamálum og fær að æfa hæfileika sína.

Hér er upptalning af grunnfærni sem jafningjastuðningsveitandii ætti að hafa:

1. 1. Mannleg samskipti

   Hefur samskipti á þann hátt sem heiðrar virðingu annarra og leitast við að byggja upp jákvæð sambönd með virðingu. Sýnir jafningjum sínum einlægan áhuga. Jafnvel við erfiðar eða spennuþrungnar aðstæður leitast jafningjastuðningsveitandi við að viðhalda virðingu og tillitssemi við jafningjann.

2. 2. Framkoma

   Er næmur fyrir því sem jafninginn gæti verið að upplifa, sýnir fordómalausa samúð og bregst við frá jöfnu, ósviknu og hlutlægu sjónarhorni. Afhjúpar eigin reynslu af eigin vali á þann hátt sem tryggir að sambandið haldist jafningja miðað. 

3. 3. Samskipti

   Hlustar af innlifun og án þess að dæma, heldur jafningjum sínum í skilyrðislausri virðingu. Notar samskiptastíla og færni til að bæta skilning og aðlagar stíl og tón samskipta að jafningjanum og aðstæðum. Samskipti með batamáli og jafningjastuðningsveitandi leggur áherslu á styrkleika jafningja sinna. 

4. 4. Gagnrýnin hugsu

   Tekur þátt í virkri hlustun (definition and explanation can be found under the topic Communication Skills, section 6.3 – Empathic Listening) til að skilja aðstæður betur og viðurkennir að það eru fleiri en ein leið til að skoða mál. Íhugar hugsanlegar útkomur eða afleiðingar gjörða og mun, þegar spurt er, hjálpa jafningjum að kanna niðurstöðu eða hugsanlegar afleiðingar ýmissa atvika og/eða hegðunar. Sýnir góða dómgreind í að virða takmörk og mörk hlutverks síns. 

5. 5. Von

   Virkar út frá tilfinningu um von sem lýsir trausti á að aðrir muni ná árangri í eigin persónulegum bataferlum. Leitast við að skapa raunhæfa bjartsýni og trú á að jafnvel í erfiðum aðstæðum sé hægt að taka jákvæðar ákvarðanir. 

6. 6. Sjálfsstjórnun og seigla

   Skilur mikilvægi sjálfs umönnunar og streitustjórnunar og mótar þær venjur sem virka best til að þau haldist heilbrigð á meðan þau styðja aðra. 

7. 7. Sveigjanleiki og aðgerðarhæfni

   Er opinn fyrir nýjum hugmyndum, tekst auðveldlega við tvíræðni og lagar áætlanir eða hegðun til að henta betur tilteknum aðstæðum. Er tilbúinn að vera víðsýnn og gera málamiðlanir þegar þarf á að halda. 

8. 8. Sjálfsvitund og sjálfstraust

   hefur samskipti á þann hátt sem sýnir jafnvægi á sjálfstrausti, hefur opinn hug fyrir hugsunum og skoðunum annarra. Endurspeglar sjálfan sig og skilur að persónulegar hugsanir og viðhorf geta haft áhrif á hegðun þeirra og gjörðir. 

9. 9. Frumkvæði og skuldbinding

   Er áreiðanlegur og ber verkefni til enda. Sýnir góða dómgreind og veit hvenær ætti að biðja um innsýn eða aðstoð frá öðrum og er treystandi þegar unnið er sjálfstætt. 

10. 10. Teymavinna

    Deilir þekkingu, hugmyndum og úrræðum í samvinnu með jafningjum. Leitast við að sinna hlutverki sínu og ábyrgð innan teymisins á sama tíma og hlutverk og skyldur annarra jafningja innan hópsins eru virtar. 

11. 11. Stöðugur lærdómur og þróun

    Leitast við að nálgast lífið og starfið á forvitnilegan hátt, greinir rými þar sem persónulegur vöxtur getur verið gagnlegur og nýtir tækifæri til að læra og þroskast. Viðurkennir gildi áframhaldandi persónulegs vaxtar og færniþróunar og viðheldur tengslum við jafningjastuðnings samfélag sem úrræði til að vera „jarðbundinn“ í starfi ekta jafningjastuðnings.

Heimild: Jafningjastuðningur Kanada (e. Peer support Canada)  

Það er mikilvægt að hafa í huga að þó að þetta séu allt gagnlegir hæfileikar til að þróa og nota í jafningjastuðningi, höfum við öll okkar styrkleika og veikleika og það er enginn fullkominn jafningjastuðningsmaður. Frekar en að reyna að vera frábær í öllu er best að beita þeim hæfileikum sem þú hefur nú þegar og hafa opinn huga til að læra aðra færni sem væri gagnlegt. Fyrir utan að bjóða þeim sem þurfa á stuðningi að halda, eru jafningjastuðningsmenn yfirleitt líka til staðar fyrir hvern annan og hjálpa öðrum jafningjastuðningsmönnum að stjórna göllum sínum.